System dozoru elektronicznego (SDZ) – gdyż tak brzmi jego fachowa nazwa został wprowadzony w Polsce ustawą z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego. Ustawa weszła w życie dnia 1 września 2009 r. i została uchylona dnia 1 lipca 2015 r. ponieważ przepisy dotyczące dozoru elektronicznego umieszczone zostały w Rozdziale VII a Kodeksu Karnego Wykonawczego.
Czym jest dozór elektroniczny?
SDE polega na kontroli zachowania skazanego znajdującego się poza zakładem karnym przy użyciu środków technicznych, którymi są urządzenia monitorujące. Rozróżniamy trzy rodzaje dozoru do których należą:
- Dozór Stacjonarny
- Dozór Mobilny
- Dozór zbliżeniowy
Dozór mobilny polega na kontroli bieżącego miejsca pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa. Stosując dozór zbliżeniowy można z kolei kontrolować zachowanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd. Obie te formy dozoru stosuje się do wykonywania środków karnych i zabezpieczających. Natomiast dozór stacjonarny będący przedmiotem naszego opracowania to kontrola przebywania skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu. Ważną kwestią jest to, że kara pozbawienia wolności wykonywana jest tylko w systemie dozoru stacjonarnego.
Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego
Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego polega na tym, że skazany ma obowiązek przebywać w mieszkaniu ustalonym przez sąd jako miejsce wykonywania kary, a może je opuszczać tylko w ściśle określonych godzinach ustalonych w postanowieniu sądu, oraz w ściśle określonym celu np. wykonywania pracy. Zachowanie skazanego jest nadzorowane pośrednio przez kuratora sądowego, a bezpośrednio przy pomocy specjalnych urządzeń elektronicznych. W tym celu na rękę lub nogę osoby odbywającej karę zakładany jest nadajnik (przypominający wyglądem zegarek na pasku), a w miejscu odbywania kary postawione jest specjalne urządzenie monitorujące, czyli odbiornik.
Jeżeli odbiornik nie odbiera sygnału z nadajnika, to znaczy, że osoba odbywająca karę oddaliła się poza zasięg odbiornika, czyli opuściła mieszkanie.
Kto może ubiegać się o dozór elektroniczny?
Sąd może udzielić skazanemu zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jeśli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:
- Kara, którą skazany ma wykonać jest karą pozbawienia wolności nieprzekraczająca 1 roku i 6 miesięcy oraz nie został on skazany w warunkach tzw. multirecydywy z art. 64 § 2 k.k.
- Jest to wystarczające dla osiągnięcia celów kary
- Skazany posiada określone miejsce stałego pobytu
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły na to zgodę
- odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Warto dodać, że Skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.
Natomiast skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie w systemie dozoru elektronicznego pozostałej części kary, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Jak złożyć wniosek?
Wniosek o dozór elektroniczny należy złożyć do właściwego sądu penitencjarnego w okręgu w którym skazany przebywa. Sądem penitencjarnym jest zawsze Sąd Okręgowy właściwy dla miejsca pobytu skazanego.
Przykład:
Jeżeli skazany ma miejsce zamieszkania w Hrubieszowie, a wyrok skazujący został wydany np. przez Sąd Rejonowy w Krakowie to sądem właściwym w sprawie udzielenia dozoru będzie Sąd Okręgowy w Zamościu, z uwagi na to, że obszarem swojego działania obejmuje miasto Hrubieszów, a więc miejsce zamieszkania skazanego.
Do wniosku należy dołączyć pisemną zgodę wszystkich osób pełnoletnich zamieszkujących ze skazanym w miejscu gdzie będzie wykonywany dozór elektroniczny. Sam wniosek należy również odpowiednio uzasadnić przedstawiając sądowi argumenty za udzieleniem dozoru.
Istotną kwestią bardzo często pomijaną przez skazanych działających bez profesjonalnego obrońcy jest jednoczesne złożenie do Sądu, który wydał wyrok podlegający wykonaniu, wniosku o wstrzymanie wykonania kary pozbawienia wolności do czasu rozpatrzenia wniosku o udzielenie dozoru elektronicznego przez sąd penitencjarny.
Należy pamiętać, że w chwili składnia wniosku o udzielenie dozoru elektronicznego wyrok jest prawomocny i w każdym momencie skazany może otrzymać wezwanie do stawiennictwa w zakładzie karnym celem odbycia kary. Brak złożenia wniosku o wstrzymanie wykonania kary może spowodować, że sąd nie zdąży rozpoznać wniosku o dozór i na postanowienie sądu w tym zakresie przyjdzie nam oczekiwać w zakładzie karnym.
Uprawnieni do złożenia wniosku
Wniosek o udzielenie zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego może złożyć skazany i jego obrońca a ponadto prokurator i kurator sądowy oraz dyrektor zakładu karnego. Wnioski nie mogą być składane przez członków rodziny osób skazanych.
Mam nadzieję, że mój artykuł wyjaśnił Ci kilka rzeczy.
Jeśli chcesz skorzystać z pomocy prawnej, zapraszam Cię do kontaktu:
tel: 693 808 618
Kancelaria Adwokacka Lachowska § Bałon
ul. Staszica 20, 22-500 Hrubieszów
ul. Gminna 25, 22-400 Zamość
Najnowsze komentarze